Fikri KURT (ÖRSAD YK Başkanı)

Geçmişten günümüze yatırımcılarımız yerli makine üretimi konusunda birçok kez teşebbüste bulunmalarına rağmen günün koşulları, ekonomik sebepler gibi etkenlerden dolayı maalesef sürdürülebilir olamadı. Bugün görüyoruz ki Sava Makine yönetimi geçmişten gerekli dersleri çıkarmış, günün koşullarına ayak uydurarak ve teknolojik gelişmeleri takip etmek suretiyle bu işin ciddiyetindeler. Kısa bir süre önce kendileriyle yapmış olduğumuz görüşmeler neticesinde her daim vurguladığımız yerli ve milli üretimi desteklemenin sözde kalmaması adına siparişlerimizi verdik. Makineler işletmemizde çalışmaya başladı. İşletmemize dahil ettiğimiz 3 iplik makinelerinin muadilleri 22-23 turda çalışırken, bizim makinelerimiz 27-28 turda çalışıyor. Gerek kullandıkları malzeme olsun gerekse üretime katkıları olsun başarılı olarak ifade edilebilecek düzeydedir. Bundan sonraki üretimlerinde biz işletmeler için son derece önemli olan üretim kapasitesi, teknolojik gelişmeler ve kalite standartlarına göre üretim yapmalarını öneririm ki, çalışan makinelerimize baktığımda, gelecekte biz örmecilerin taleplerine cevap verebilecek bilgi, birikim ve donanım bu arkadaşlarda mevcut olduğunu görüyorum.

Çeşitli ülkelere yapmış olduğu ihracatlar ile ülkemizi temsil eden Sava Makine’yi, Türk Ekonomisine ve Türk Sanayisine yapmış oldukları yatırım ve ürettikleri katma değerden dolayı tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum.

Burada şunu ifade etmek isterim ki, bu girişimler kesinlikle tek taraflı yürümez. Bu işletme yeniliğe ve kendini geliştirmeye açık olmalı. Bir sözümde sektörümüze var. Türkiye Genelinde 1500’ün üzerinde örmecinin var olduğunu biliyoruz. Bu işletmelerimizden büyük ve orta ölçekli olarak değerlendireceğimiz işletmeler parkurlarına birer ikişer makine ilave etseler Türk Ekonomi ve Sanayisi adına çok daha güzel tablolar ortaya çıkar. Burada topyekün hareket etmemiz gerekir. Verecek olduğumuz birer makinelik siparişler bile toplamda 200 siparişe ulaştığında, üretim bandı, süresi ve fiyatlar pozitif yönde değişiklikler gösterecektir.

Mahir MACİT (ÖRSAD Genel Sekreteri)

Geçmişten günümüze kadar ülkemizde yerli makine ve yan sanayi üretimi yapan ve yapmaya teşebbüs eden tüm girişimci yatırımcılarımıza teşekkür ediyorum. Muhakkak ki başarılı/başarısız her girişim, sonrasında yapılacak her yatırım için ayrı bir tecrübedir. Bugün, yaşadıkları ve karşılaştıkları birçok olumsuzluğa rağmen örme makine üretimi için yapmış oldukları yatırım ve markalaşma yolunda emin adımlarla ilerleyen Sava Makine yönetici ve çalışanlarını tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum.

İşletmelerimizi sürdürülebilir kılmak için makine yatırımlarımız kaçınılmazdır. Bu sefer yapmış olduğumuz yatırımda tercihimizi yerli makineden yana kullandık. Derneğimizin hazırladığı makine parkuru kitapçığını incelediğimizde maalesef yerli bir makine göremiyoruz. Bu sebep bile yerli üretime ne kadar destek vermemiz gerektiğinin bir göstergesidir. Sava makineyi ya da genel anlamda yerli üreticiyi (iğne, platin, yağdanlık ve bilumum sarf malzemeleri yerli olarak üreten) desteklemek zorundayız. İşletmeler ve sivil toplum kuruluşları olarak vereceğimiz bu destek, sektörümüze, yerli üreticimize ve en önemlisi gelecek nesillerimize karşı bir sorumluluktur. Yerli üreticilerimizin eksikleri yok mu? Mutlaka var. En çok fiyat politikası gündeme geliyor. Uzak Doğu ile kıyaslanıyor. Bu kıyaslama yapılırken, işçilik ve enerji maliyetleri, hammaddedeki ithalat ve dövize endeksli girdileri de göz ardı etmemek gerekir.

Sonuç olarak; bu ve buna benzer girişimlerde üretici kadar, alıcının da tutumu önemlidir. Örme sektöründeki tüm paydaşlarımızın bu konuya duyarlılıklarının artarak devam edeceğine inancımız tamdır.

Ahmet YILMAZ (Sava Makine Kurucusu)

Öncelikle Fikri Bey ve Mahir Bey’e işletmelerinde üretim kapasitesini artırmak için Sava Makineyi tercih ettikleri için canı gönülden teşekkür ediyorum. Ayrıca kuruluşumuzdan bugüne kadar Sava Makine demek çocuklarımızın geleceği demek anlayışıyla bizleri tercih eden firmalara, henüz makine almamış ama görüşmeleri devam eden firmalara, Sava Makineye duymuş oldukları güvenden dolayı teşekkür ederim. Yerli makineye destek laf ile değil icraat ile olur. Fikri Bey’in vermiş olduğu bu desteği, tüm örmecilerden bekliyoruz. İşletmelerimiz; Süprem, üç iplik, interlok, ribana açık en ve tüp makinelerinde birer ikişer tane alarak işletmelerinde testini yapıp, denedikten sonra yatırım kararlarını verebilirler. Aslında denenecek bir yanımızın da kalmadığını gönül rahatlığıyla söyleyebilirim. Makinelerimiz, Avrupa makinelerinin yarı fiyatına ve kumaş kalitesini bozmadan üretim yapabilir durumdadır.

Özellikle Uzak Doğu makineleriyle kıyaslandığında fiyat farklılıklarının olmasıyla ilgili neler söylemek istersiniz?

Fikri KURT (ÖRSAD YK Başkanı): Uzak Doğu’daki üretim bandı, enerji maliyeti, işçilik gücü ve hammadde imkanlarıyla burayı aynı görmemek gerekiyor. Yaptığımız görüşmede de, kullanılan çelik ve hammaddenin Avrupa makinelerinde kullanılan malzeme ile aynı olduğunu ifade ettiler. Ayrıca makineler çalışmaya başlayınca bunu bizlerde gözlemledik. Dolayısıyla aradaki bu farkın olması gayet normaldir. 3-4 bin dolar, sanayicilerimiz için yerli ve ithal arasında tercih nedeni olmamalı. Firmalarımız birer ikişer makine siparişi verip üretim adedi arttığında fiyatlarında makul seviyelere geleceğini düşünüyorum.

Ahmet YILMAZ (Sava Makine Kurucusu):  Uzak Doğu’da 30 bin dolar olan makine, bizde 35 bin dolar, Avrupa da 55 bin avro. Avrupa makinelerini tercih edenler için bu farka ne demeli?  Çin ile aramızda yüzde 15-20 fiyat farkı olduğunu kabul ediyoruz ama Avrupa’nın da yarısıyız. Firmalarımız bizden Avrupa kalitesini uzak doğu fiyatına istiyor.

Varol ARSLAN (Sava Makine Kurucusu): Sava makinenin şu ayrıcalığını da ilave edelim. Üç iplik makinelerinde makine üzerindeki platinlere 2 sene garanti veriyoruz. Yakın geçmişte uzak doğudan ithal edilen makinelerde 5-6 ayda platin değiştirildiğine şahit olduk. Aslında fiyatlarımız yaptığımız üretime göre çok yüksek değil. Fiyatların biraz daha aşağılara düşebilmesi için üretim adedinin artması gerekir.  Bu bir süreçtir.

Makinelerin kullanım süreleri ve ikinci el piyasasıyla ilgili endişeler var, konuyla ilgili değerlendirmeleriniz nelerdir?

Fikri KURT (ÖRSAD YK Başkanı): Yapılmayan ya da yapılıp satılmayan bir makinenin kullanım ömründen bahsedilemez. Makine yapılacak, biz sanayiciler alacağız ve eksiklerini de bu arkadaşlara bildireceğiz. Onlar da eksiklikleri giderecekler. Daima Avrupa makinelerinin kalitesinden bahsediyoruz. Avrupa’daki fabrikalarda birçok mühendisin Türk olduğunu da biliyoruz. Makinenin üretim yerinden daha önemlidir, üreten beyinler. Son yıllarda Türkiye’nin özellikle savunma sanayisindeki katetmiş olduğu yol aslında milletimiz için bir vizyondur ve her alanda milletimize rehber olmalıdır. Canıgönülden inanıyorum ki imkan ve destek verildiği sürece Avrupa’nın çok daha üstünde kaliteler yakalanacaktır.

Ahmet YILMAZ (Sava Makine Kurucusu): Bir makinenin sıfırı olmadan ikinci eli olmaz. Önce yenisi satılmalı ki ikinci el piyasası oluşsun. Ayrıca ikinci el satışları arz ve talebe bağlı bir piyasadır. Üç iplik makinelerinin yoğun olduğu dönemde sıfırı 32 bin dolar olan makinemiz, ikinci eli 23-25 bin dolardan alıcı buldu.

Kullanım süresiyle ilgi olarak ta şunu paylaşmak isterim. Sava makine 2013 yılında kuruldu ancak Ahmet Yılmaz olarak ilk makinemi iğne ve kovan hariç diğer tüm aksamları yerli olmak suretiyle 2008 yılında yaptım. Yani bizim ürettiğimiz makine aslında 13 yıldır piyasada çalışıyor. Yenibosna’da bir firma bizim 2008-2009-2010 yıllarında yapmış olduğumuz makinelerin 2. ellerini topluyor. Parkurunda 8 tane açık en makinemiz oldu. Kalite, verimlilik ve dayanıklılığı görmüş olmalı ki bunu yapıyor.

Sava Makine ne kadar yerli, üretim bandından bahseder misiniz?

Ahmet YILMAZ (Sava Makine Kurucusu): İlk makinemizi 2008 yılında iğne ve kovan hariç tamamen yerli olarak yaptığımızı ifade etmiştim. Geçen 13 senelik süreçte ciddi yollar katettik. Şu an için makinenin tamamını kendi yerinde yapabilecek güce sahibiz. Ülkemizde yan sanayinin de gelişmesiyle beraber bazı parçaların üretimini yapmak yerine, tedarik yoluyla dışardan temin edilmesinin daha hızlı ve ekonomik olduğunu gördük. Bu parçaları kendi yerimizde üretmek, yerli yan sanayicilerden temin etmek veya ithal etmek tamamen o anki işin yoğunluğuna göre değişiyor. Makinenin kalbi diyeceğimiz; çelik, kovan, kapak, örgü grubu diye adlandırılan ünitelerin tamamını kendi bünyemizde imal edebilmekteyiz. Ülke sınırlarını içerisinde üretilen ya da üretilme imkanı olan tüm aksamları yerli kullanıyoruz. Son olarak Sinerji’nin üretmiş olduğu yağdanlıkları makinemizde kullanmaya başladık.

Sava Makine üretmiş olduğu makinelerde herhangi bir yenilik planlıyor mu?

Varol ARSLAN (Sava Makine Kurucusu): Biz daha çok verimlilik ve üretim kapasitesini artıracak çalışmalar yapıyoruz. Piyasadaki mevcut süprem örme makinelerinin günlük örme kapasitesinin, iki katı kadar üretim yapabilecek makinemizin ar-ge ve tasarım çalışmalarını tamamlayarak TÜBİTAK’a sunduk, başvurumuzun sonucunu bekliyoruz. Ayrıca bu makinenin patent başvurusunu da yaptık. Patenti SAVA Makine’ye ait olacak.